Quyền chọn (Option) Mua và Bán là gì ?

Quyền chọn (Option) là một dạng chứng khoán phái sinh (derivative securities) cho phép người nắm giữ nó được phép mua (quyền chọn mua – call option), hoặc bán (quyền chọn bán – put option) một khối lượng chứng khoán hoặc hàng hoá với giá xác định (Strike Price) tại một thời điểm xác định trong tương lai (Expiration Dates).

Có hai loại quyền chọn cơ bản: quyền chọn mua (call option) và quyền chọn bán (put option).

Người nắm giữ quyền chọn sẽ quyết định thực hiện quyền của mình khi thấy có lợi nhuận và người bán quyền chọn sẽ phải có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng dù bất lợi cho mình.

Lịch sử hình thành:
Hình thức phái sinh lần đầu tiên được vận dụng bởi Thales – nhà triết gia đầu tiên trong nền triết học Hy Lạp cổ đại, đồng thời là nhà toán học nổi tiếng với định lý Thales trong tam giác. Ông đã dự đoán rằng thu hoạch dầu Oliu sẽ được mùa, và theo đó giá thuê máy ép dầu sẽ bị các chủ sở hữu đẩy lên cao, vì vậy ông trả trước 1 khoản tiền (Premium) cho chủ máy để được thuê với giá cố định, đến khi Oliu được mùa, ông mang máy đó cho người khác thuê lại với giá cao hơn và hưởng phần chênh lệch.

Sau đó vào giữa thế kỷ 17, giao dịch Options chính thức được xác lập với mặt hàng củ giống hoa Tulip, mở đầu cho thời đại Hoàng kim của Hà Lan. Tuy nhiên, sự giao dịch quá nóng lại là hệ lụy của cơn sốt Hoa Tulip, hay còn gọi là Bong bóng đầu cơ Tulip (Tulip Mania) – khi mà giá thỏa thuận của củ tulip tăng vọt tới mức bất thường (gấp 10 lần thu nhập hàng năm của một thợ thủ công) rồi đột ngột sụp đổ. Các công ty bán Call Option mất khả năng thanh toán khi giá lên quá cao, kéo theo khủng hoảng kinh tế Hà Lan năm 1637. Sự kiện này được xem là bong bóng kinh tế đầu tiên được ghi lại trong lịch sử, lúc giá trị tài sản tách rời quá xa so với giá trị nội tại.

Cuối thế kỷ 17, giao dịch Options đối với chứng khoán và hàng hóa được triển khai lần đầu ở London. Tuy nhiên, giao dịch Options các loại hàng hóa đã bị phản đối kịch liệt sau bài học Tulip ở Hà Lan, và cuối cùng đã bị cấm vào năm 1733. Khoảng 100 năm sau, Options chính thức quay trở lại, lần này xuất hiện trên đất Mỹ và tồn tại đến ngày nay.

Thuật ngữ tài chính:
Hợp đồng quyền chọn, Option, Options, オプション取引